Melsteðs-Edda
SÁM 66, einnig kallað Melsteðs-Edda, var skrifað af Jakobi Sigurðssyni (um 1727–1779) á árunum 1765 og 1766. Í handritinu eru fjölmörg eddukvæði, t.d. Völuspá og Hávamál; einnig er þar Edda Snorra Sturlusonar sem talið er að hann hafi samið um 1220; svo og kaflar um tímatalsfræði, gang himintungla og reikningslist. Síðast en ekki síst er handritið prýtt litríkum myndum af fornum goðum og hetjum. Jakob Sigurðsson stundaði búskap með konu sinni, Ingveldi Sigurðardóttur, fyrst í Jórvík í Breiðdal en síðar fóru þau milli kota í Vopnafirði uns Jakob lést á Breiðumýri í Selárdal árið 1779, rétt liðlega fimmtugur, faðir að minnsta kosti sjö barna. Jakob var listaskrifari og góður teiknari enda er Melsteðs-Edda fallega skrifuð og uppsett. Þrátt fyrir fátækt og ómegð var Jakob furðu afkastamikill skrifari. Á Landsbókasafni Íslands – Háskólabókasafni eru varðveitt ein fjórtán handrit með hans hendi, hið mesta þeirra upp á 339 blöð með fimmtán riddara-, ævintýra- og fornaldarsögum. Einnig er varðveitt myndskreytt sálmahandrit með hendi hans sem hefur safnmarkið SÁM 3.
Handritið skiptist í sjö misstóra hluta og hefur fjórar efnistengdar titilsíður. Á blöðum 73r–80v eru sextán frásagnarmyndir tengdar efni handritsins. Þar má t.d. sjá geitina Heiðrúnu standa uppi á Valhöll, svo og Óðin, Loka og Hæni að matreiða uxa. Skýringarmyndir og töflur eru í seinni hluta handritsins og tengjast þær umfjöllun um stafróf og rúnir, tímatalsfræði, læknisfræði og reikningslist.
SÁM 66 ber þess merki að hafa gengið manna á milli. Fyrri eigendur hafa skrifað nöfn sín á handritið og þannig má rekja feril þess uns það komst í hendur föður ekkjunnar Elínar Sigríðar sem fór með handritið og börnin sín sex frá Halldórsstöðum í Kinn til Kanada árið 1876. Það er til marks um hlutverk bókarinnar í íslenskri alþýðumenningu á 19. öld að óskólagengin kona með sex börn skuli hafa lagt það á sig að ferðast með handritið á vit nýrra heimkynna í Vesturheimi. Elín Sigríður nam land rétt hjá Gimli. Bæ sinn nefndi hún Melstað og er Melsted ættarnafn afkomenda hennar. Af því dregur handritið nafn sitt og er kallað Melsteðs-Edda. Fjölskylda Arnar Arnar, ræðismanns Íslands í Minnesota í Bandaríkjunum, keypti handritið af Kenneth Melsted og gaf það til Árnastofnunar við hátíðlega athöfn í Þjóðarbókhlöðu 13. febrúar árið 2000. Það hafði þá verið um hríð til rannsóknar á stofnuninni eftir að Haraldur Bessason, prófessor í Winnipeg, hafði haft milligöngu um að koma því til Íslands á 8. áratug 20. aldar. Þá komu þeir Leo og Kenneth Melsted með handritið og fólu stofnuninni það til varðveislu.
Handritið skiptist í sjö misstóra hluta og hefur fjórar efnistengdar titilsíður. Á blöðum 73r–80v eru sextán frásagnarmyndir tengdar efni handritsins. Þar má t.d. sjá geitina Heiðrúnu standa uppi á Valhöll, svo og Óðin, Loka og Hæni að matreiða uxa. Skýringarmyndir og töflur eru í seinni hluta handritsins og tengjast þær umfjöllun um stafróf og rúnir, tímatalsfræði, læknisfræði og reikningslist.
SÁM 66 ber þess merki að hafa gengið manna á milli. Fyrri eigendur hafa skrifað nöfn sín á handritið og þannig má rekja feril þess uns það komst í hendur föður ekkjunnar Elínar Sigríðar sem fór með handritið og börnin sín sex frá Halldórsstöðum í Kinn til Kanada árið 1876. Það er til marks um hlutverk bókarinnar í íslenskri alþýðumenningu á 19. öld að óskólagengin kona með sex börn skuli hafa lagt það á sig að ferðast með handritið á vit nýrra heimkynna í Vesturheimi. Elín Sigríður nam land rétt hjá Gimli. Bæ sinn nefndi hún Melstað og er Melsted ættarnafn afkomenda hennar. Af því dregur handritið nafn sitt og er kallað Melsteðs-Edda. Fjölskylda Arnar Arnar, ræðismanns Íslands í Minnesota í Bandaríkjunum, keypti handritið af Kenneth Melsted og gaf það til Árnastofnunar við hátíðlega athöfn í Þjóðarbókhlöðu 13. febrúar árið 2000. Það hafði þá verið um hríð til rannsóknar á stofnuninni eftir að Haraldur Bessason, prófessor í Winnipeg, hafði haft milligöngu um að koma því til Íslands á 8. áratug 20. aldar. Þá komu þeir Leo og Kenneth Melsted með handritið og fólu stofnuninni það til varðveislu.