Helgafell

Bókagerð í Helgafellsklaustri á 14. öld

Please note: This part of the website is still under construction.
Athugið: Þessi síða er enn í vinnslu.

Home

Manuscripts

Publications

Members

Blog/News

Events

Contact

Home

"Book production at Helgafell monastery in the 14th century" is an interdisciplinary research project based at the Árni Magnússon Institute for Icelandic Studies in Reykjavík. The research group investigates a number of fourteenth-century manuscripts that have all been associated with the Augustinian monastery at Helgafell. The project brings together expertise from different specialists using a variety of approaches such as codicology, palaeography, linguistics, philology and history.

„Bókagerð í Helgafellsklaustri á 14. öld“ er þverfaglegt rannsóknarverkefni hjá Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum. Rannsóknarhópurinn beinir sjónum að hópi íslenskra handrita frá 14. öld sem öll hafa verið tengd klaustrinu á Helgafelli. Í verkefninu leiða saman hesta sína fræðimenn sem nálgast handritarannsóknir úr ólíkum áttum og fást við kódokólógíu (bókagerð), skrift, málfar og stafsetningu, textafræði og ritstjórn ásamt sögulegu samhengi bókanna.

Initial N with pen flourish. Reykjavík, SÁM, AM 156 4to, f. 46v.

Initial Þ with face. Reykjavík, SÁM, AM 156 4to, f. 74r.

The monastery at Helgafell is a excellent site for the study of book production in Iceland in the 14th century. The number of manuscripts that researchers have associated with the monastery in various ways indicate that it was a site of considerable and ambitious book production. The aim of this project is to increase scholarly understanding of manuscript production at Helgafell monastery in the 14th century, especially the working methods of book designers, scribes, illuminators and editors. The project is generously supported by the RÍM funding scheme (Ritmenning íslenskra miðalda).

Klaustrið á Helgafelli er glæstur fulltrúi bókagerðar á Íslandi á 14. öld. Fjöldi varðveittra handrita sem fræðimenn hafa tengt klaustrinu með ýmsum hætti ber vitni miklum umsvifum og metnaði. Markmið þessa verkefnis er að treysta þekkingu okkar á bókagerð í Helgafellsklaustri á 14. öld, vinnubrögðum bókahönnuða, skrifara, lýsenda og ritstjóra. Verkefnið hlaut styrk úr RÍM-verkefninu (Ritmenning íslenskra miðalda).

Manuscripts

AM 61 fol.

AM 73 b fol.

AM 219 fol. & JS fragm. 5 & Lbs fragm. 6 & SÁM 2 & Þjms. 176

AM 226 fol.

AM 233 a fol.

AM 238 VII fol.

AM 239 fol.

AM 347 fol.

AM 350 fol.

AM 156 4to

Reykjavík, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum

Overview
Dated to: c1350-1375 (ONP 1989, 446)
Scribes(s): H2
Material: Parchment
Leaves: i + 79 + i (in 10 quires)
Average leaf size: 177 x 132 mm
Content(s): Jónsbók

Digital images:
Handrit.is (colour)
Digitalesamlinger.hum.ku.dk (black and white)

Number of primary production units: 1

For further information and references see also Handrit.is.

AM 325 VIII 3 a 4to & AM 325 X 4to

AM 383 IV 4to

AM 653 a 4to & JS fragm. 7

Reykjavík, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, AM 653 a 4to
Reykjavík, Landsbókasafn, JS fragm. 7

Overview
Dated to: c1350-1375 (ONP 1989, 458 & 478)
Scribes(s): H2
Material: Parchment
Leaves: 11 leaves from same original manuscript
Average leaf size: 247 x 190 mm
Content(s): Tveggja postula saga Jóns og Jakobs

Digital images:
Handrit.is (AM 653 a 4to, colour)
Handrit.is (JS fragm. 7, colour)
Digitalesamlinger.hum.ku.dk (AM 653 a 4to, black and white)
Digitalesamlinger.hum.ku.dk (JS fragm. 7, black and white)

Number of primary production units: 1

For further information and references see also Handrit.is (AM 653 a 4to and JS fragm. 7).

SÁM 1

Holm perg 5 fol.

Holm perg. 34 III 4to

Publications

We are still working on it.
Í vinnslu.

Selected relevant publications

Andrist, Patrick, Paul Canart og Marilena Maniaci. 2013. La syntaxe du codex. Essai de codicologie structurale. Bibliologia 34 (Turnhout: Brepols).

Drechsler, Stefan. 2017a. „Illuminated Manuscript Production in Western Iceland in the Thirteenth and Early Fourteenth Centuries“, Gripla XXVIII, 169–96.

Drechsler, Stefan. 2017b. „Making Manuscripts at Helgafell in the Fourteenth Century“, PhD Thesis. University of Aberdeen.

Guðbjörg Kristjánsdóttir. 1993. „Um endurheimta fegurð drottningar, ættingja hennar og fyrsta eiganda“, í: Guðvarður Már Gunnlaugsson, ritstj. Þusund og eitt orð sagt Sigurgeiri Steingrímssyni fimmtugum 2. oktober 1993 (Reykjavík: Menningar- og Minningarsjóður Mette Magnussen), 24–28.

Guðvarður Már Gunnlaugsson. 2016. „Voru scriptoria í íslenskum klaustrum?“, í: Haraldur Bernharðsson, ritstj. Íslensk Klausturmenning á Miðöldum (Reykjavík: Háskólaútgáfan), 173–200.

Gumbert, J. Peter. 2010. „Zur Kodikologie und Katalographie der zusammengesetzten Handschrift“, í: Edoardo Crisci, Marilena Maniaci og Pasquale Orsini, ritstj. La descrizione dei manoscritti: esperienze a confront (Cassino: Università degli Cassino), 1–18.

Halldór Hermannsson, ritstj. 1935. Icelandic illuminated manuscripts of the middle ages. Corpus codicum islandicorum medii aevi 7 (Copenhagen: Levin and Munksgaard).

Haraldur Bernharðsson. 2014. „Skrifari Skarðsbókar Postulasagna. Nokkrar athuganir á skriftarþróun“, í: Rósa Þorsteinsdóttir, ritstj. Handritasyrpa. Rit til heiðurs Sigurgeiri Steingrímssyni sjötugum 2. október 2013 (Reykjavík: Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum), 203–22.

Hermann Pálsson. 1967. Helgafell. Saga höfuðbóls og klausturs, Snæfellsnes II (Reykjavík: Snæfellingaútgáfan).

Jakob Benediktsson, ritstj. 1943. Skarðsbók: Jónsbók and Other Laws and Precepts: MS. No. 350 fol. in the Arna-Magnæan Collection in the University Library of Copenhagen. Corpus codicum islandicorum medii aevi 16 (Copenhagen: Munksgaard).

Jóhannes Nordal. 2005. „Ferill Skarðsbókar“, Gripla XVI, 51–74.

Jón Helgason, ritstj. 1950. Byskupa sögur: MS Perg. fol. No. 5 in the Royal Library of Stockholm. Corpus codicum islandicorum medii aevi 19 (Copenhagen: Rosenkilde and Bagger).

Kwakkel, Erik. 2002. „Towards a terminology for the analysis of composite manuscripts“, Gazette du Livre 41 (automne), 12–19.

Liepe, Lena. 2009. Studies in Icelandic Fourteenth Century Book Painting (Reykholt: Snorrastofa).

Liepe, Lena. 2013. „Image, Script and Ornamentation”, í: Helgi Þorláksson og Þóra Björg Sigurðardóttir, ritstj. From Nature to Script. Reykholt, Environment, Centre, and Manuscript Making (Reykholt: Snorrastofa), 245–71.

Maniaci, Marilena. 2016. „The Medieval Codex as a Complex Container: The Greek and Latin Traditions“, í: Michael Friedrich og Cosima Schwarke, ritstj. Composite and Multi-Text Manuscripts. Studies in Manuscript Culture 9 (Berlin og Boston: DeGruyter), 27–46.

Már Jónsson. 2002. „Textatengsl nokkurra elstu handrita Jónsbókar“, í: Garðar Gíslason, Davíð Þór Björgvinsson, Guðrún Kvaran, Páll Hreinsson, Skúli Magnússon og Sverrir Kristinsson, ritstj. Líndæla: Sigurður Líndal sjötugur, 2. júlí 2001 (Reykjavík: Hið Íslenska Bókmenntafélag), 373–87.

ONP = Ordbog over det norrøne prosasprog. 1989. Registre ⫽ A Dictionary of Old Norse Prose. 1989. Indices (København: Den arnamagnæanske kommission).

Ólafur Halldórsson. 1966. Helgafellsbækur fornar. Studia Islandica 24 (Reykjavík: Bókaútgáfa Menningasjóðs).

Ólafur Halldórsson, Jónas Kristjánsson og Sigurður Líndal, ritstj. 1982. The Great Sagas of Olaf Tryggvason and Olaf the Saint: AM 61 fol. Early Icelandic manuscripts in facsimile 14 (Copenhagen: Rosenkilde and Bagger).

Ólafur Halldórsson. 1987. „Af uppruna Flateyjarbókar“, Ný saga 1, 84–86.

Rohrbach, Lena. 2013. „Repositioning Jónsbók. Rearrangements of the Law in Fourteenth-Century Iceland“, í: Steinar Imsen, ritstj. Legislation and State Formation. Norway and its Neighbours in the Middle Ages. Norgesveldet Occasional Papers 4 (Trondheim: Tapir forlag), 183–209.

Sigurgeir Steingrímsson og Hersteinn Brynjólfsson. 2005. „Codex Scardensis: History and restoration“, Care and Conservation of manuscripts 8, 35–59.

Slay, Desmond, ritstj. 1960. Codex Scardensis. Early Icelandic manuscripts in facsimile 2 (Copenhagen: Rosenkilde and Bagger).

Stefán Karlsson, ritstj. 1967. Sagas of Icelandic bishops: fragments of eight manuscripts. Early Icelandic manuscripts in facsimile 7 (København: Rosenkilde og Bagge).

Stefán Karlsson. 1970. „Helgafellsbók í Noregi“, Opuscula 4, 347–49.

Stefán Karlsson. 1987. „Lovskriver i to lande: Codex Hardenbergensis og Codex Belgsdalensis“, í: Jan Ragnar Hagland, Jan Terje Faarlund og Jarle Rønhovd, ritstj. Festskrift til Alfred Jakobsen (Trondheim: Tapir forlag), 166–84.

Stefán Karlsson. 1992. „Hauksnautur. Uppruni og ferill lögbókar“, í: Gísli Sigurðsson et al., ritstj. Sólhvarfasumbl saman borið handa Þorleifi Haukssyni fimmtugum 21. desember 1991 (Reykjavík: Menningar- og minningarsjóður Mette Magnussen), 62–66.

Stefán Karlsson. 1999. „The Localisation and Dating of Medieval Icelandic Manuscripts“, Saga-Book XXV, 138–58.

Sveinbjörn Rafnsson. 2011. Af fornum lögum og sögum: fjórar ritgerðir um forníslenska sögu (Reykjavík: Háskólaútgáfan).

Sverrir Jakobsson. 2016. „Frá Helgafellsklaustri til Stapaumboðs“, í: Haraldur Bernharðsson, ritstj. Íslensk klausturmenning á miðöldum (Reykjavík: Háskólaútgáfan), 83–102.

Wessén, Elias, ritstj. 1940. Codex Regius of the Younger Edda: MS. no. 2367 4to in the Old Royal Collection in the Royal Library of Copenhagen. Corpus codicum islandicorum medii aevi 14 (Copenhagen: Munksgaard).

Wolf, Kirsten, ritstj. 1995. Gyðinga saga (Reykjavík: Stofnun Árna Magnússonar).

Wolf, Kirsten. 2013. The Legends of the Saints in Old Norse-Icelandic Prose (Toronto: University of Toronto Press).

Members